Đây là điển cố thứ Mười chín trong quẻ Quan Thế Âm, mang tên Tử Nghi Phong Vương (còn gọi là Tử Nghi Được Phong Vương ). Quẻ Quan Thế Âm Tử Nghi Phong Vương có bắt nguồn như sau:
Quách Tử Nghi (697 – 781), là nhà quân sự nổi tiếng đời Đường. Là người huyện Trịnh, Hoa Châu (nay là huyện Hoa, tỉnh Thiếm Tây), tố tiên ở Phần Dương, Sơn Tây.
Quách Tử Nghi từ nhỏ đã thích đọc binh thư, chăm chỉ luyện võ. Nghe nói khi ông hai mươi tuối, đi lính dịch ở Hà Đông (thuộc Sơn Tây ngày nay), từng phạm kỷ luật quân đội, theo luật phải xử trảm. Trên đường bị giải ra pháp trường, ông đã được thi nhân nối tiếng đương thời là Lý Bạch phát hiện, Lý Bạch thấy ông tướng mạo phi phàm, lẫm liệt không chút sợ hãi, thì lấy làm đáng tiếc, bèn dùng chức quan của mình để đảm bảo, cứu sống Quách Tử Nghi.
Sau khi loạn An sử bùng phát, Đường Huyền Tông đề bạt Quách Tử Nghi làm Vệ úy khanh, kiêm Thái thú quận Linh Vũ, sung làm Tiết độ sứ Sóc Phương, lệnh cho ông thống lĩnh đại quân đánh dẹp quân phản nghịch. Vận nước của nhà Đường dường như đã được phó thác cho Quách Tử Nghi. Tháng tư năm Thiên Bảo thứ 15, quân đội ở Sóc Phương đã giành thắng lợi, vừa ra quân đã thu phục được một trấn quan trọng là Vân Trung, đánh bại phản quân của Tiết Trung Nghĩa, chôn sống hai nghìn kỵ binh. Tiếp đó, Quách Tử Nghi lại sai biệt tướng Công Tôn Quỳnh chỉ huy hai nghìn kỵ binh tấn công Mã Ấp, cũng thu được thắng lợi lớn. Mã Ấp được thu phục, cửa ải Đông Hình được mở ra, từ đó khơi thông được mối liên hệ giữa quân ở Sóc Phương và quân ở Thái Nguyên, khiến cho An Lộc Sơn phải xuống Thái Nguyên, đi đến Vĩnh Tế, kế hoạch giáp công Quan Trung đã không thể thực hiện được, do đó quân nhà Đường đã giành được quyền chủ động về mặt chiến lược. Tin thắng trận về đến Trường An, khiến cho lòng người được yên phần nào. Nhờ đó, Quách Tử Nghi đã được phong làm Ngự sử Đại phu.
Tháng bảy năm Thiên Bảo thứ 15, thái tử Lý Hanh lên ngôi ớ Linh Vũ, đó là Đường Túc Tông. Sau khi Túc Tông lên ngôi, bèn mưu tính thu phục hal kinh đô, lệnh cho Quách Tử Nghi thu quân về. Tháng tám, Quách Tử Nghi và Lý Quang Bật thống lĩnh kỵ binh và bộ binh năm vạn người từ Hà Bắc về đến Linh Vũ. Đường Túc Tông nóng lòng muốn giành thắng lợi, liền lệnh cho con trai mình là Lý Tiêu làm Thiên hạ Binh mã Đại nguyên soái, Quách Tử Nghi làm Phó nguyên soái. Đường Túc Tông hiểu rõ Lý Tiêu cũng chỉ xứng đáng làm Nguyên soái bù nhìn, nên ông khẩn thiết nhờ cậy Quách Tử Nghi phải dốc toàn bộ lực lượng tiến lên. Quách Tử Nghi đáp rằng, mình đã chuẩn bị quyết đánh đến cùng, nếu không tiêu diệt được quân phản nghịch, sẽ lấy cái chết để tạ tội. Quách Tử Nghi xuất quân, thu phục được đồ thành Trường An, lại vâng mệnh chỉ huy quân đội thừa thắng tiến về phía đông, tấn công Lạc Dương. Sau đó trong trận đánh giáp lá cà giữa quân đội nhà Đường với quân Hồi Hột, quân phản nghịch đã thất bại hoàn toàn. Quách Tử Nghi một lần ra quân đã thu phục được Lạc Dương, nhờ đó được phong là Đại quốc công.
Dưới thời vua Đường Đại Tông, tướng lĩnh nhà Đường là Bộc cố Hoài Ân câu kết với Thố Phồn và Hồi Hột xâm phạm vùng đất Quan Trung, dấy quân làm loạn. Quách Tử Nghi hiếu rằng, chỉ có tranh thủ sự liên kết giữa quân Hồi Hột với quân nhà Đường, hợp lực đánh Thố Phồn, mới có thể giành được thắng lợi; nếu như bỏ lỡ mất cơ hội này, thì thắng lợi của cuộc chiến và sự an nguy của kinh thành là điều không thế. Quách Tử Nghi đã lựa chọn chính xác sách lược liên kết Hòi Hột, đánh Thố Phồn, CUỐI cùng đã thu phục được Lạc DỪơng và Trường An. Do ông có công đầu trong việc dẹp loạn, nên được thăng chức làm Trung thư lệnh, và được phong tước Phần Dương Quận Vương.
Quách Tử Nghi một đời chinh chiến, nhiều lần lập được kỳ công, đến tận năm tám mươi tư tuối mới từ biệt sa trường. Nhà Đường nhờ có ông mà được yên ốn trong suốt hơn hai mươi năm.
Nguồn: ST & Tổng hợp từ Internet: Hương Giang (XemTuong.net)
